Αυτά που χάσαμε από την Κων/πολη

               Το Γαϊτανάκι της Ποίησης

                                

                                 21.03.2013

Εκδήλωση διοργανώθηκε στο Ζωγράφειο Λύκειο με αφορμή την Παγκόσμια  Ημέρα Ποίησης σε συνδιασμό με το έτος Καβάφη και τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου Έλληνα ποιητή.

Στην εκδήλωση πήραν μέρος οι μαθητές του Ζωγραφείου, του λυκείου Άρτας και του δημοτικού των εκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη.

Ο κ. Γιάννης Δεμιρτζόγλου ανοίγοντας την εκδήλωση ευχαρίστησε τους εκπαιδευτικούς των σχολείων και τόνισε ότι γιoρτάζουμε την μέρα της ποίησης μέσω αυτής της εκδήλωσης.

Η κ. Χασιώτη, παίρνοντας την σκυτάλη,εξήγησε γιατί η εκδήλωση ονομάστηκε το Γαϊτανάκι της Ποιήσης και έδωσε τον λόγο στους μαθητές.

Ανάμεσα στους μαθητές απήγγειλαν και οι εκπαιδευτικοί κάποια αποσπάσματα.

Ιδιαίτερη στιγμή ήταν η απαγγελία της συγγραφέα  κ. Πριοβόλου, η οποία έγραψε και ένα παραμύθι γι’αυτή την ξεχωριστή μέρα.

Ο κ. Γιάννης Πολυμενέρης συνόδευσε με τον μελωδικό ήχο του πιάνου τα αποσπάσματα των ποιημάτων.

Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του και ο κ. Γιωλτζόγλου ο οποιός απήγγειλε ένα ποιήμα του Καβάφη.

Πριν πέσει η αυλαία  της εκδήλωσης, τα τρία σχολεία τραγούδησαν μαζί υπό την συνοδεία του πιάνου.

Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στα παιδιά που πάσχουν από σύνδρομο Down γι’αυτό το λόγο προβλήθηκε ένα σχετικό ντοκιμαντέρ κατά την έναρξη της εκδήλωσης.

Τέταρτο Φεστιβάλ Χορωδιών του Ζωγραφείου

08.03.2013

Πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαρτίου 2013, στο Ζωγράφειο Λύκειο, το 4ο Φεστιβάλ Χορωδιών. Πλήθος κόσμου κατέκλεισε την αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου για να  παρακολουθήσει  την  συναυλία  που  ήταν αφιερωμένη σε όλες τις γυναίκες  με  αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Ο κ. Γ. Δεμιρτζόγλου συγκινημένος απηύθυνε χαιρετισμό στους παρευρισκόμενους και έδωσε την σκυτάλη στην Αγάπη Τριανταφυλλίδη και την Niki Kocamangil, οι οποίες άνοιξαν την συναυλία με ένα ρεσιτάλ μουσικής δωματίου.

Ο Πρόξενος κ. Β. Μαλιγκούδης απένειμε αναμνηστικά διπλώματα στα μέλη των χορωδιών καθώς και συμβολικά από ένα τριαντάφυλλο στις κοπέλες που πήραν μέρος στην εκδήλωση.

Η αίθουσα πλημμύρισε από τις μελωδικές φωνές των μαθητών και την ευρεία γκάμα μουσικών ειδών από τις πολυάριθμες χορωδίες πήραν μέρος από την Ελλάδα και την Πόλη.

Μουσείο Βλακανικών Πολέμων και επίσκεψη σε μελισσοκόμο

Τα έπιπλα έχουν έρθει από Γαλλία και Αυστρία και χρονολογούνται από το 1880.Υπάρχει καναπές ,επίχρυσος καθρέφτης,πορσελάνες για το μπάνιο,τραπεζαρία,κελάρι.Στην εικόνα φαίνεται πάνω στο τζάκι ρολόι του 1880 ,στο τοίχο υπα΄ρχουν εικόνες με τους γονείς του βασιλιά Κων/νου και μία φωτογραφία με τον Βενιζέλο σε νεαρή ηλικία.

Το  πρωτότυπο πρωτόκολλο παραχώρησης της Θεσ/νικης στους Έλληνες βρίσκεται στο Διοικητήριο Θεσ/νικης.Αυτό είναι αντίγραφο μεταφρασμένο από τα γαλλικά ,γλώσσα της διπλωματίας,

Απόψη από το κελάρι,το δωμάτιο που ήταν πιο δροσερό και εκεί φύλαγαν τα τρόφιμα .

Η τραπεζαρία για το υπηρετικό προσωπικό.

Πορσελάνη Φαγιάνς στο μπάνιο των κυριών του σπιτιού.

Σύνεργα του μελισσοκόμου

25η Μαρτίου

Οι φωτογραφίες είναι από την κ.Χαρά.

Φροντιστήριο Τραπεζούντας

τισ΄

απολυτήριο από το Φροντιστήριο Τραπεζούντας

Το Ελληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζούντος, ή «Φάρος της Ανατολής» όπως χαρακτηρίστηκε, ήταν σχολείο της ελληνικής ομογένειας τηςΤραπεζούντας.

Το σχολείο αυτό άρχισε να λειτουργεί κατά τους πρώτους αιώνες της τουρκικής δουλείας δεν ήταν όμως σε περίοπτη τάξη πλην όμως ήταν το μοναδικό σ΄ όλη τη περιοχή. Με το χρόνο όμως άρχισε και η αναγνώρισή του όπου και ονομάστηκε Φροντιστήριο. Σ΄ αυτό συνετέλεσαν περισσότερο οι Ηγεμόνες τηςΜολδοβλαχίας Μουρούζες και Υψηλάντες όπου στις αρχές του 18ου αιώνα, ενθυμούμενοι την καταγωγή τους, άρχισαν να το επιχορηγούν οικονομικά για την γενικότερη ανύψωσή του. Το όνομα Φροντιστήριο φέρεται να έλαβε περί το 1682.

Στο ίδρυμα αυτό δίδαξαν από το 17ο αιώνα μεγάλοι δάσκαλοι του Γένους όπως ο Τραπεζούντιος Σεβαστός Κυμινήτης, Σάββας Τριανταφυλλίδης, Σάββας Κωνσταντινίδης, Ηρακλής Τριανταφυλλίδης, κ.ά. Με ιδιαίτερο διάταγμα του Βασιλέως Γεωργίου του Α΄, το ίδρυμα αυτό αναγωρίσθηκε και επίσημα ισότιμο ελληνικό Γυμνάσιο με τον τίτλο "Ελληνικόν Φροτιστήριον Τραπεζούντος".

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ

Η Παιδεία ήταν πολύ ανεπτυγμένη στον Πόντο. Παντού υπήρχαν σχολεία, τα οποία κρατούσαν ψηλά το πνευματικό επίπεδο του λαού.

Στα χωριά υπήρχαν δημοτικά σχολεία, στις κωμοπόλεις δημοτικά σχολεία και σχολαρχεία (ημιγυμνάσια) και στις πόλεις δημοτικά, ημιγυμνάσια και γυμνάσια. Η βασική εκπαίδευση γινόταν από το δημοτικό, η μέση εκπαίδευση από τα σχολαρχεία και η ανώτερη από τα γυμνάσια.

Το ανώτερο πνευματικό ίδρυμα του Πόντου ήταν το Φροντιστήριο Τραπεζούντας. Αυτό περιλάμβανε: α) κεντρικό δημοτικό σχολείο (4 τάξεις και 1 τάξη νηπιαγωγείου) β) σχολαρχείο και γ) γυμνάσιο. Μεγάλο ίδρυμα μετά απ’  αυτό ήταν το ελληνικό Φροντιστήριο Αργυρούπολης, το οποίο είχε 3/τάξιο γυμνάσιο. Μεγάλοι ευεργέτες του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας ήταν οι ποντιακής καταγωγής ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας Υψηλάντες και Μουρούζηδες.

Τα σχολεία του Πόντου, όπως και τα μοναστήρια, στέγαζαν πλούσιες βιβλιοθήκες. Διέσωσαν πολλά αρχαία και βυζαντινά χειρόγραφα. Το 1873 στη μονή της Παναγίας Σουμελά ανακαλύφθηκε το πρώτο χειρόγραφο του έπους του Διγενή Ακρίτα. Τα σχολεία και οι μονές καλλιέργησαν την ελληνική παράδοση, γλώσσα και θρησκεία. Οι ιστορικές μονές του Πόντου έπαιζαν και ρόλο «κρυφού σχολείου».

Τον 11ο, 13ο και 14ο αι. η Τραπεζούντα ήταν κέντρο επιστημών στα Μαθηματικά και στην Αστρονομία. Από τον Πόντο προέρχονται μεγάλοι πνευματικοί άνθρωποι. Μεγάλο ήταν το πολιτιστικό έργο του ελληνιστή βασιλιά Μιθριδάτη ΣΤ΄(120-63 π.Χ.). Σπουδαία είναι τα έργα του Μ. Βασιλείου και του αδερφού του Γρηγ. Νύσσης τον 4ο αι. μ.Χ.

Οι μαθητές του Πόντου παρακολουθούσαν 8ωρη και 6ωρη καθημερινή διδασκαλία, εκτός Σαββάτου. Τα κείμενα των σχολικών βιβλίων ήταν στην καθαρεύουσα. Η δημοτική ήταν μόνο στα νηπιαγωγεία και στην Α΄δημοτικού. Η διάρκεια του σχολ. έτους ήταν 10μηνη (από 1/9-30/6 του επόμενου χρόνου). Οι μαθητές εγγράφονταν στις ανώτερες σχολές χωρίς εξετάσεις. Οι μαθητές διδάσκονταν τα Νέα, Αρχαία, Ιστορία, Φιλοσοφία Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Μαθηματικά, Θρησκευτικά, Λατινικά, Τούρκικα, Αγγλικά, Γαλλικά, Φυσική, Ωδική, Καλλιγραφία, Λογική κ.ά.

Το 1914 στις 11 πόλεις και 1054 χωριά του Πόντου υπήρχαν: 1047 δημοτικά, 7 ημιγυμνάσια, 3 γυμνάσια, 1459 ιερείς, 1139 ναοί, 22 μοναστήρια, 1300 περίπου δάσκαλοι και καθηγητές, 75.953 μαθητές, 2 νοσοκομεία και 37 φιλανθρωπικοί σύλλογοι.

25η Μαρτίου

Ευχαριστούμε τον κ.Κεραμάρη για την μουσική διδασκαλία ,τον κ.Αγγελόπουλο  για την θεατρική σκηνοθεσία,την κ.Μασμανίδου Φανή για την διδασκαλία των χορευτικών.

Την επιλογή των κειμένων και των τραγουδιών για το θεατρικό δρώμενο έκανε η δασκάλα της τάξης .

Ακόμη  θα ήθελα προσωπικά να ευχαριστήσω τον Νίκο και  τον Χρήστο ,που ήταν στα κρουστά και συνόδευσαν υπέροχα στα μουσικά αλλά και στα αφηγηματικά μέρη του  θεατρικού δρώμενου ,τον Χρήστο που και άρρωστος έπαιξε  και βέβαια τους γονείς που αμέσως μόλις το ζητήσαμε  βοήθησαν ώστε  να γίνει η προβολή  με τις σκιές ,πάνω στο οποίο βασιζόταν όλη η παρουσίαση.

Το αποτέλεσμα είναι ομαδικό  και γι' αυτό είναι και καλό.

Ederlezi..

Η μουσική που ακούγεται με τις Σουλιώτισσες είναι του σπουδαίου Σέρβου μουσικοσυνθέτη Bregovic. Μπράβο που για μια ακόμη φορά δουλέψατε όλοι μαζί για να δώσετε ένα σπουδαίο αποτέλεσμα.Σας ευχαριστώ πολύ όλους και όλες .Στην μουσική επένδυση της γιορτής πρέπει να πω ένα μπράβο στον Νίκο και τον Χρήστο.

Γιατί η Ελλάδα..;

Faraday και απόκριες;

(1791-1867)

Λοιπόν , ο Faraday ήθελε να γίνει επιστήμονας από μκρός .Το μόνο που έκανε: παρακολουθούσε τον κόσμο γύρω του αλλά επηρεασμένος και από τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Στο τέλος μετά από πολλά πειράματα  ανακάλυψε τον ηλεκτρομαγνητισμό.

Κύκλωμα παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποίησε ο Μάικλ Φαραντέι στη μελέτη της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής.

Είστε υπέροχα παιδιά,παρόλο κάνατε πάρτυ ασχοληθήκατε και με την φυσική .Νομίζω ότι είμαι πολύ τυχερή που είμαι μαζί σας  . Ενημερώθηκε και η ιστοσελίδα.
http://blogs.sch.gr/papasime/

Από Τρίτη πρόβες για την 25η Μαρτίου .Η γιορτή της επετείου είναι την Παρασκευή.
Να περνάτε καλά .

Μικρός Νικόλας:Το ποδόσφαιρο

Για την  ομάδα του ποδοσφαίρου που μου έχετε κάνει βρήκα την  ταινία με τον Μικρό Νικόλα.Όλο το σχολείο περιμένει να σας δει.

ιστοσελίδα της τάξης

http://blogs.sch.gr/papasime/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE
Στην ιστοσελίδα(που φτιάχνεται )θα γίνονται αναρτήσεις του υλικού της τάξης.
Να περνάτε καλά.

γλωσσικό ζήτημα

Η πεζογραφία [Επεξεργασία]

Κύριο λήμμα: Ελληνική πεζογραφία 1880-1930

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ένας από τους πολυγραφότερους συγγραφείς της περιόδου

Μετά το 1880 σημειώνεται αλλαγή στην θεματολογία και στον τρόπο πραγμάτευσης του υλικού από τους πεζογράφους. Ενώ κατά τα προηγούμενα χρόνια επικρατούσαν τα ρομαντικά-ερωτικά ή τα ιστορικά μυθιστορήματα, οι συγγραφείς μετά το 1880 καλλιέργησαν κυρίως το διήγημα και στράφηκαν σε θέματα από την καθημερινή ζωή της επαρχίας αρχικά και αργότερα των μεγαλουπόλεων. Η πεζογραφική παραγωγή της περιόδου χαρακτηρίζεται συνήθως με τον όρο ηθογραφία, που αναφέρεται στην πιστή αναπαράσταση των ηθών και του τρόπου ζωής μιας κοινότητας.

Χρονολογία-σταθμός θεωρείται το έτος 1883, όταν δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εστία το πρώτο διήγημα του Γεώργιου Βιζυηνού, Το αμάρτημα της μητρός μου, ενώ ένα μήνα αργότερα προκηρύχθηκε από το ίδιο περιοδικό διαγωνισμός για συγγραφή διηγήματος. Η προκήρυξη παρότρυνε τους συγγραφείς να αξιοποιήσουν θέματα από την παραδοσιακή ζωή του λαού ή την ελληνική ιστορία και, παρόλο που τα διηγήματα που γράφτηκαν με αφορμή των διαγωνισμό δεν ήταν όλα επιτυχημένα, ή αρκετά από αυτά δεν ήταν τόσο διηγήματα όσο συλλογή λαογραφικού υλικού, η συγκεκριμένη θεματολογία επικράτησε κατά τις επόμενες δεκαετίες, με δύο γενικές κατευθύνσεις στον τρόπο αντιμετώπισης του θέματος: αφ’ ενός την ωραιοποιημένη και ειδυλλιακή απεικόνιση του αγροτικού τρόπου ζωής, με συχνή την πληθώρα λαογραφικών στοιχείων (όπως τα έργα των Γ. Δροσίνη, Κ. Κρυστάλλη κ.α.) και αφ’ ετέρου τις ποικιλότερες προοπτικές, όπως η ψυχογραφία (Γ. Βιζυηνός) ή ο ρεαλισμός και ο νατουραλισμός (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης,Ανδρέας Καρκαβίτσας). Αυτοί οι τρεις συγγραφείς θεωρούνται οι κορυφαίοι αυτής της κατεύθυνσης. Από αυτούς, οι δύο πρώτοι έμειναν πιστοί στηνκαθαρεύουσα, ενώ ο Καρκαβίτσας στράφηκε γρήγορα προς την δημοτική, για την χρήση της οποίας στην πεζογραφία άνοιγαν νέοι ορίζοντες με Το Ταξίδι μου του Ψυχάρη και την σημαντικότερη απόπειρα του Παλαμά να γράψει πεζό κείμενο, το διήγημά του Θάνατος Παλληκαριού.

Γύρω στα 1900 παρουσιάζεται μία νέα στροφή στην θεματική, αυτήν την φορά προς αστικά περιβάλλοντα. Ένας από τους πρωτεργάτες της «αστικής πεζογραφίας» είναι ο Γρηγόριος Ξενόπουλος που αναπαριστά στα μυθιστορήματά του το αστικό περιβάλλον της Αθήνας και της Ζακύνθου. Παράλληλα αρχίζουν να γράφονται έργα με εντονότερες κοινωνικές προοπτικές και νατουραλιστικές επιδράσεις που τοποθετούνται σε αστικά περιβάλλοντα όχι μόνο της Αθήνας αλλά και άλλων πόλεων, όπως τα έργα των Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, Κώστα Χατζόπουλου, Κων/νου Θεοτόκη (βλ. για παράδειγμα Πίστομα), Δημοσθένη Βουτυρά και Πέτρου Πικρού. Τη δεκαετία του 1920, ενώ οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι της προηγούμενης γενιάς (Παπαδιαμάντης, Καρκαβίτσας, Θεοτόκης κ.α.) έχουν πεθάνει, εμφανίζονται κάποιοι πεζογράφοι που αργότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο ως εκπρόσωποι της γενιάς του '30, οι οποίοι είτε εμπνέονται από τις πρόσφατες εμπειρίες του Α' Παγκοσμίου πολέμου και της μικρασιατικής καταστροφής(Στράτης Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης), είτε ακολουθούν άλλους δρόμους, όπως ο Φώτης Κόντογλου με την«εξωτική» ιστορία Pedro Cazaz και ο Θράσος Καστανάκης με τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα των μυθιστορημάτων του.

Η ποίηση [Επεξεργασία]

Κύριο λήμμα: Νέα Αθηναϊκή Σχολή

Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ. Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός».Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στο κέντρο ο Κωστής Παλαμάς.

Το 1880 εκδίδονται δύο ποιητικές συλλογές που σηματοδοτούν την εμφάνιση της Νέας Αθηναϊκής Σχολής: οι Στίχοι του Νίκου Καμπά και οι Ιστοί Αράχνης του Γεώργιου Δροσίνη. Η τεχνοτροπική αλλαγή και η απομάκρυνση από τον αθηναϊκό ρομαντισμόείναι εμφανής: η γλώσσα των ποιημάτων είναι δημοτική, τα θέματα είναι οικεία, καθημερινά, και οι τόνοι χαμηλοί. Ο κυριότερος εκπρόσωπος της γενιάς αυτής όμως είναι ο Κωστής Παλαμάς, που κυριάρχησε στην νεοελληνική πνευματική ζωή για τις επόμενες δεκαετίες. Το ποιητικό του έργο είναι πλούσιο και ποικίλο: εμπνέεται από θέματα καθημερινά, από την εσωτερική ζωή, από ιστορικά γεγονότα ή από την επικαιρότητα, γράφει είτε σύντομα ποιήματα είτε μεγαλύτερες, επικολυρικές συνθέσεις (Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου, Η Φλογέρα του Βασιλιά), φροντίζοντας πάντα για την μορφική αρτιότητα του στίχου και εμπνεόμενος από την νεοελληνική ποιητική παράδοση αλλά και από τα σύγχρονα ευρωπαϊκά ρεύματα. Από τους πρώτους ποιητές της Γενιά του 1880, μόνο ο Παλαμάς παρουσίασε σημαντική εξέλιξη στην ποιητική του, ενώ σύντομα εμφανίστηκαν νεότεροι ποιητές που συνέχισαν την ανανέωση ακολουθώντας τα ρεύματα του παρνασσισμού (τα σονέτα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, του Λορέντζου Μαβίλη και του Ιωάννη Γρυπάρη) και του συμβολισμού (Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Λάμπρος Πορφύρας) ή δικούς τους εκφραστικούς δρόμους (Μιλτιάδης Μαλακάσης, Κώστας Κρυστάλλης).

Ο Κ.Π. Καβάφης

Τα χρόνια γύρω στα 1910, όταν ο Κωστής Παλαμάς έγραφε τις κεντρικές ποιητικές συνθέσεις του, τον Δωδεκάλογο του Γύφτου και την Φλογέρα του Βασιλιά, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου έφτανε στην ωριμότητά του ο Κ.Π.Καβάφης, ο οποίος όμως έγινε ευρύτερα γνωστός στην Αθήνα μετά το 1920, κυρίως εξαιτίας της ιδιότυπης, για την ποιητική παράδοση της εποχής, γραφής του, με την καθαρεύουσα γλώσσα και τον σχεδόν πεζολογικό τόνο. Τα ίδια χρόνια όμως εμφανίστηκαν και νεότεροι ποιητές που ακολούθησαν προσωπικούς δρόμους και διαφοροποιήθηκαν από την ποίηση του Παλαμά. Ο πρώτος από αυτούς ήταν ο Άγγελος Σικελιανός με το εκτενές ποίημα «Αλαφροΐσκιωτος» το 1909, το οποίο ακολούθησαν πολλά εκτενή ή συντομότερα ποιήματα με χαρακτηριστικό τους τον πληθωρικό λυρισμό αλλά και την μερική αποδέσμευση από τον παραδοσιακό στίχο. Συνομήλικος του Σικελιανού ήταν ο Κώστας Βάρναλης ο οποίος έδωσε τα χαρακτηριστικότερα έργα του, στα οποία εκφράζονται οι αριστερές ιδεολογικές του πεποιθήσεις, μετά το 1920. Παράλληλα όμως, τα χρόνια του μεσοπολέμου έκανε την εμφάνισή της και μια ομάδα ποιητών που είχαν γεννηθεί περίπου στα 1890, οι οποίοι εξέφρασαν την απογοήτευση από την Μικρασιατική καταστροφή και την αποτυχία της «Μεγάλης Ιδέας» με μία ποίηση η οποία χαρακτηρίστηκε νεορομαντική ή νεοσυμβολιστική, με κύριο χαρακτηριστικό την απογοήτευση και την έλλειψη ιδανικών. Ο σημαντικότερος εκφραστής αυτών των αναζητήσεων ήταν ο Κώστας Καρυωτάκης.

Το ιστορικό πλαίσιο

Tο γλωσσικό ζήτημα όπως αναδύεται στα τέλη του 18ου αιώνα αφορά στην επιλογή και ανάδειξη μιας γλωσσικής ποικιλίας σε γλώσσα παιδείας με άμεσο σκοπό την εθνική αφύπνιση και χειραφέτηση, και από το 1830 στην παγίωση μιας εθνικής γλώσσας, δηλαδή την ανάδειξη μιας ποικιλίας σε μοναδική γλώσσα του ελληνικού εθνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας. Το γλωσσικό θα αποτελέσει από πολύ νωρίς μέρος ευρύτερων πολιτικών ζητημάτων και θα πολωθεί στη διαμάχη ανάμεσα στη δημοτική και την καθαρεύουσα.

O ελληνόφωνος χώρος τον 18ο αιώνα διαπερνάται από πολλαπλές γλωσσικές ποικιλίες της νέας ελληνικής, γραπτές και προφορικές. Από την άλλη, οι πληθυσμοί ή οι ελίτ που ταυτίστηκαν πριν το 1821 με το ελληνικό εθνικό σχέδιο δεν ήταν αποκλειστικά ελληνόφωνοι: η αλβανική, η βλάχικη και η σλαβομακεδονική, μέσα από τις κατά τόπους διαλέκτους τους, μιλιόνταν από ανθρώπους μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν και κάποιοι που στο γύρισμα προς τον 19ο αιώνα ταυτίστηκαν με τα σχέδια ίδρυσης ελληνικού εθνικού κράτους και λίγο αργότερα εντάχθηκαν σε αυτό.

Με την ίδρυση του εθνικού κράτους το 1830, αρχίζει μια διαδικασία μετάβασης προς μια κατάσταση σχετικής μονογλωσσίας. Παρατηρώντας δηλαδή αυτό που συνέβη στην Ελλάδα καθώς και σε ένα μεγάλο αριθμό εθνικών κρατών στην Ευρώπη και τον μεσογειακό χώρο, καταλαβαίνουμε ότι ο 19ος και 20ός ήταν αιώνες που χαρακτηρίστηκαν από την εξασθένηση ή και εξαφάνιση της γλωσσικής ποικιλότητας.

Από τον Ψυχάρη στις πρώτες μεταρρυθμίσεις (1885-1929)

H αλλαγή των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών που παρατηρείται από το 1880 και ύστερα επηρεάζει ουσιαστικά τη γλωσσική συζήτηση: η δεκαετία του 1880 σηματοδοτεί την έναρξη της τρικουπικής περιόδου με τις τομές και τις ρήξεις που, ως ένα σημείο, θα επιφέρει στους πολιτικούς θεσμούς και την οικονομία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου παρακολουθούμε κάποιες πρώτες προσπάθειες μεταρρύθμισης στη παιδεία, ενώ το κράτος επιχειρεί να συγκεντρώσει και να ανακτήσει εξουσίες που ως τότε είχαν παραχωρηθεί άρρητα σε εξωθεσμικούς φορείς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα γίνουν κάποια πρώτα δειλά βήματα παρέμβασης στο γλωσσικό: το 1882 θα επιχειρηθεί να ανακοπεί το υπεραρχαϊστικό κύμα και η ετερογένεια στη γραπτή γλώσσα με την εισαγωγή τηςδιδασκαλίας της νέας ελληνικής (ουσιαστικά της καθαρεύουσας) στα σχολεία∙ την ίδια στιγμή η πολιτική εξουσία θα απαιτήσει για τον εαυτό της ένα μέρος της γλωσσικής πολιτικής που ασκείται μέχρι πολύ αργά στον 19ο αιώνα από μη επίσημους φορείς, όπως είναι οι σύλλογοι και τα φιλολογικά περιοδικά.

Ο καθ. Εμμανουήλ Κριαράς μιλάει για το έργο του Ψυχάρη

Στη διάρκεια της τελευταίας εικοσαετίας του αιώνα, η κυρίαρχη αντίληψη για τη γλωσσική μεταρρύθμιση θα αρχίσει να χάνει σιγά σιγά τα ιδεολογικά και πολιτικά της ερείσματα. Ένα μέρος των νέων αστικών στρωμάτων, που συσπειρώνεται γύρω από τις τρικουπικές μεταρρυθμίσεις, θα ζητήσει πιο γενναία βήματα σχετικά με τη γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα θα θέσει τη γλωσσική μεταρρύθμιση στο επίκεντρο της εθνικής ανόρθωσης. Στα 1888 ο Γιάννης Ψυχάρης δημοσιεύει το Ταξίδι του επιφέροντας μια πολυεπίπεδη ρήξη σε ό,τι αφορά τις γλωσσικές αντιλήψεις, καθώς θα απαιτήσει τον ολοκληρωτικό εκτοπισμό της καθαρεύουσας από όλα τα επικοινωνιακά πεδία. Από την άλλη, θα θεωρήσει τη σταδιακή εισαγωγή της δημοτικής ως το βασικό μέσο για την επίτευξη των εθνικών στόχων. Επίσης, θα μιλήσει για ρύθμιση και ομαλοποίηση της δημοτικής, ενώ ταυτόχρονα θα επιχειρήσει την εφαρμογή των γλωσσολογικών του συμπερασμάτων στη λογοτεχνία. Αυτό που ο Ψυχάρης διακηρύσσει το 1888 ως γλωσσικό μανιφέστο, ο E. Ροΐδης θα το συστηματοποιήσει λίγα χρόνια αργότερα, διατυπώνοντας μέσα από το βιβλίο του Είδωλα το Κατηγορώ κατά της καθαρεύουσας, χρησιμοποιώντας ένα λόγο λιγότερο ιδεολογικό και περισσότερο επιστημονικό.

http://www.snhell.gr

http://www.kavafis.gr

http://www.e-alexandria.gr

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/

Το όνειρο του σκιάχτρου

Ο κυρ-Δίκανος ο γαιοκτήμονας κατασκευάζει ένα σκιάχτρο και του δίνει εντατικά μαθήματα αγριάδας. Το σκιάχτρο όμως αισθάνεται μοναξιά και   πιάνει φιλίες με τα πουλιά της περιοχής. Τους δίνει πληροφορίες για το πού στήνει ξώβεργες το αφεντικό του και τα αφήνει να τσιμπολογάνε   ανενόχλητα τα λαχανικά του κήπου. Εκείνα με τη σειρά τους, το ονομάζουν Αχυρούλη, και του υπόσχονται ότι θα το μάθουν να πετάει.
Όταν κάποια στιγμή ο κυρ-Δίκανος υποπτεύεται ότι κάτι δεν πάει καλά, μεταμφιέζεται σε σκιάχτρο και ξεσκεπάζει την αλήθεια. Ακολουθεί η σύλληψη, η δίκη και η καταδίκη του σκιάχτρου. Ο αρχιδικαστής αποφασίζει ότι ο Αχυρούλης πρέπει να μείνει στη φυλακή ώσπου να φτιάξει χίλια εκατό κλουβιά. Τα φτιάχνει, αλλά όταν καταλαβαίνει ότι θα χρησιμοποιηθούν για φυλακές των φίλων του τα καταστρέφει. Έξω φρενών ο αρχιδικαστής τον καταδικάζει σε κάψιμο. Το τελευταίο βράδυ στο κελί της φυλακής ο Αχυρούλης βλέπει ένα όνειρο. Ο Τιτιβούε, ο παλιός του φίλος, τού εξηγεί για ποιο λόγο θα πραγματοποιηθεί τώρα το όνειρό του και θα μπορέσει επιτέλους να πετάξει.