γεωγραφία -ψηφιακό σχολείο

• να εντοπίζετε τη θέση της Γης στο ηλιακό μας σύστημα

Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία του πίνακα της προηγούμενης σελίδας βρείτε τα ουράνια σώματα που έχουν μεγαλύτερο μέγεθος από το μέγεθος της Γης.  

Τα οκτώ ουράνια σώματα, που κινούνται γύρω από τον Ήλιο, λέγονται πλανήτες. Ο Ήλιος είναι αυτόφωτο σώμα, έχει δηλαδή δικό του φως και θερμότητα και λέγεται αστέρας. Οι πλανήτες δεν έχουν δικό τους φως. Δέχονται φως και θερμότητα από τον Ήλιο, είναι δηλαδή ετερόφωτα σώματα.

Κατά τη μυθολογία ο Κρόνος, γιος του Ουρανού και πατέρας του Δία, είχε σύζυγο τη Γαία. Επειδή φοβόταν μήπως κάποιο από τα παιδιά του πάρει τη βασιλεία του, μόλις αυτά γεννιόνταν τα κατάπινε. Το μόνο παιδί που γλίτωσε ήταν ο Δίας.

Ας συζητήσουμε γιατί όλοι οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν αρχαία ελληνικά ονόματα.

Γύρω από ορισμένους πλανήτες περιφέρονται άλλα ουράνια σώματα, οι δορυφόροι. Ο μοναδικός δορυφόρος της Γης είναι η Σελήνη. 

Ο Ήλιος, οι οκτώ πλανήτες και οι δορυφόροι τους αποτελούν τοηλιακό μας σύστημα.

Μία από τις μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας ήταν εκείνη που οι αστροναύτες Άρμστρονγκ και Ώλντριν περπάτησαν στο έδαφος της Σελήνης στις 21 Ιουλίου 1969. Στο σημείο που πάτησαν για πρώτη φορά έστησαν μια πινακίδα που έγραφε: «ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ ΕΙΡΗΝΙΚΑ ΕΚ ΜΕΡΟYΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ».

Σκεφτείτε πώς θα ήταν η Γη μας χωρίς τον Ήλιο… Συζητήστε και πείτε πόσο σημαντικός είναι για τη διατήρηση της ζωής πάνω στη Γη.

Γεωγραφικό γλωσσάριο 

Αστέρας: το ουράνιο σώμα που εκπέμπει φως και θερμότητα

Αυτόφωτο σώμα: το ουράνιο σώμα που έχει δικό του φως

Δορυφόρος: το ουράνιο σώμα που περιστρέφεται γύρω από έναν πλανήτη

Ετερόφωτο σώμα: το ουράνιο σώμα που δεν έχει δικό του φως

Ηλιακό σύστημα: ο Ήλιος με τους πλανήτες και τους δορυφόρους τους

Πλανήτης: το ουράνιο σώμα που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο

Οι ήπειροι 

Ας παρατηρήσουμε την υδρόγειο κι ας συζητήσουμε γιατί η Γη λέγεται «Γαλάζιος πλανήτης».

Η θάλασσα καλύπτει τα 7/10 της γήινης επιφάνειας, ενώ το υπόλοιπο είναι η ξηρά. H θάλασσα χωρίζει την ξηρά σε πολύ μεγάλες εκτάσεις, τις οποίες ονομάζουμε ηπείρους. Αυτές κατά σειρά μεγέθους είναι οι εξής: Ασία, Αμερική (Βόρεια και Νότια), Αφρική, Ευρώπη, Ωκεανία. Η Ανταρκτική, που δεν κατοικείται, είναι μια τεράστια παγωμένη έκταση και θεωρείται από πολλούς ως έκτη ήπειρος.

Ταξιδέψτε νοερά γύρω-γύρω στον Ισημερινό ξεκινώντας από τη ζούγκλα του Αμαζονίου που βρίσκεται στη Νότια Αμερική και απαντήστε στις ερωτήσεις: α) Ποιες ηπείρους θα διασχίσετε; β) Yπάρχουν ήπειροι που δεν συναντήσατε; γ) Ποιον παράλληλο κύκλο θα ακολουθήσετε, ώστε να μη συναντήσετε καθόλου στεριά;  

Το έμβλημα των ολυμπιακών αγώνων αποτελείται από πέντε κύκλους ενωμένους μεταξύ τους. Κάθε κύκλος συμβολίζει και μία ήπειρο. Ας συζητήσουμε γιατί οι κύκλοι είναι ενωμένοι.

Οι ωκεανοί

Οι μεγάλοι υδάτινοι όγκοι μεταξύ των ηπείρων λέγονται ωκεανοί. Με απλά λόγια θα πούμε ότι ωκεανός είναι μία τεράστια έκταση της επιφάνειας της Γης καλυμμένη από αλμυρό νερό.

Τα μέρη των ωκεανών που περικλείονται από τμήματα ξηράς ονομάζονται θάλασσες. Οι θάλασσες που βρίσκονται κοντά μας είναι η Μεσόγειος, η Ερυθρά και η Μαύρη Θάλασσα.

Παρατηρήστε στην παρακάτω εικόνα πώς κατανέμονται η ξηρά και η θάλασσα στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο της Γης. Τι παρατηρείτε;

Μελετώντας το παραπάνω ιστόγραμμα να συγκρίνετε το μέγεθος των ωκεανών με το μέγεθος των ηπείρων.

Γεωγραφικό γλωσσάριο

Ήπειρος: πολύ μεγάλη έκταση ξηράς

Θάλασσα: υδάτινοι όγκοι ανάμεσα σε τμήματα ξηράς

Ωκεανός: πολύ μεγάλος υδάτινος όγκος μεταξύ των ηπείρων

Γλώσσα

 


περιοδικό Γαιόραμα, τεύχος 59, Ιαν.- Φεβρ. 2004

κλέφτες και αρματωλοί

Το σταυρόλεξο που ακολουθεί έχει ερωτήσεις από τα δυο τελευταία κεφάλαια της ιστορίας.Όσοι το κάνετε μπορείτε να στείλετε τις παρατηρήσεις σας στη σελίδα και να τις συζητήσουμε στο μάθημα της Παρασκευής.


https://www.dropbox.com/s/m7odnnd5ujh7cco/%CE%BA%CE%BB%CE%AD%CF%86%CF%84%CE%B5%CF%82.htm?dl=0

Ενδυμασία :κλέφτες και αρματωλοί
 Σύμφωνα με τονΤάκη Λάππα το ντύσιμο από τα χρόνια 1600-1829 είναι ένα σπουδαίο θέμα για έρευνα, γιατί το θέαμα που παρουσιάζει η υπόδουλη Ελλάδα δεν απαντάται σε καμία άλλη σχεδόν χώρα του κόσμου. Δηλαδή δεν υπάρχουν μικροπαραλλαγές από περιοχή σε περιοχή, αλλά ολότελα αλλιώτικο ντύσιμο από ένα χωριό στο άλλο, χωριά που η απόστασή τους δεν ήταν δυο ώρες δρόμος.
 Αλλιώς ντυνόταν ο κοτζαμπάσης, αλλιώς ο προύχοντας, ο προεστός, ο γεωργός, ο τσοπάνης, ο ξωτάρης… Στην συνέχεια θα δούμε το ντύσιμο Ρουμελιωτών και Μοραϊτών. Το ντύσιμο στην επανάσταση κρατήθηκε το ίδιο πού είχαν οι κλέφτες και οι αρματολοί.
Κεφάλι
Ας κάνουμε αρχή από το κεφάλι. Φορούσαν ένα μικρό στρογγυλό και κοφτό κόκκινο φέσι, που γύρω στη βάση του το τύλιγαν με μαντηλοδεσιά. Η μαντυλοδεσιά ήτανε τριών ειδών: μεταξωτό μαντήλι ή κασπαστή, το χρυσοκέντητο πόσι, και η άσπρη βαμβακερή πλουμιστή σερβέτα. Στο σημείο αυτό της φορεσιάς τους βρίσκει κανείς την τούρκικη επίδραση.
Μαλλιά
Απ’ τη μαντηλοδεσιά τους ή το φέσι, ξεχύνονταν ως τις πλάτες τα καλοχτενισμένα μακρυά μαλλιά τους. Γιατί τότε δεν κόβανε κοντά τα μαλλιά τους, μα τ’ αφήνανε περήφανα σαν χαίτη να ξανεμίζουν στους ώμους τους. Για να γυαλίζουν και να στέκουν καλοχτενισμένα τα άλειφαν με λάδι ή μεδουλάρι, αλοιφή καμωμένη από μεδούλι και μυρωδικά. Οι Μοραΐτες συνήθιζαν πιο μακρυά τα μαλλιά τους απ’ τους Ρουμελιώτες. Κι απόμειναν ξακουστά τα ξανθά και σγουρά μαλλιά των Μαυρομιχάληδων.
Γελέκι
Στο κορμί φορούσαν εσωτερικά το άσπρο πουκάμισο, όχι όμως φαρδομάνικο όπως τα μεταγενέστερα χρόνια. Πάντα ξεκούμπωτο και ανοιχτό μπροστά στο στήθος, χειμώνα καλοκαίρι.
Φουστανέλα
Ζωσμένη στη μέση τους κρεμόταν γύρω τους η φουστανέλα. Στους καπεταναίους και τους γέροντες ήταν μακριά ίσα με το γόνατο και κάτω ακόμα, με πυκνές και πολλές πτυχές, δίπλες ή λαγκιόλια όπως τις λέγανε.
Υποδήματα
Τα πόδια τους τα σκέπαζαν ως πάνω στα σκέλια με τις μακριές άσπρες κάλτσες, που τις λέγανε βλαχόκαλτσες. Τις ύφαιναν από τραγόμαλλο και είχανε ειδικότητα στην κατασκευή τους στα Άγραφα. Οι τσόχινες μαύρες κάλτσες, κι’ ύστερα κόκκινες – μοιάζανε με τις γκέτες – σκέπαζαν μονάχα τη γάμπα και το πάνω μέρος του παπουτσιού και φορέθηκαν στα οθωνικά χρόνια. Στο Εικοσιένα αυτές οι κάλτσες ήταν άγνωστες. Η ποδεμή τους ήταν τατσαρούχια, όχι όμως με φούντα μπροστά αλλά μυτερά. Τα έφτιαχναν με ακατέργαστο βοδινό δέρμα και ήταν πολύ ελαφρά και γερά



Ντουλαμάς
Η φορεσιά κλείνει με τον ντουλαμά. Τον ρίχνανε πάνω τους σαν έπιανε κρύο και ήταν φτιαγμένος από τσόχα που την κεντούσαν με μαύρο μετάξι. Ο ντουλαμάς έφτανε ως τη μέση. Για τη βαρυχειμωνιά όμως είχανε τις φλοκάτες. Ήταν χωρίς μανίκια σαν τις παλιές μπέρτες κι’ έφταναν ως κάτω απ’ το γόνατο. 
Σελλάχι
Συμπλήρωμα στην κύρια φορεσιά τους ήταν το σελλάχι. Το έζωναν στη μέση τους, αλλά να πιάνει στα πλάγια στην αριστερή μεριά και μπροστά το μισό αριστερό πλευρό. Ήταν φτιαγμένο το σελλάχι από τσόχα κόκκινη, σπάνια μαύρη, φύλλα - φύλλα για να κάνουν τις θήκες και κεντημένο με πολλών τεχνοτροπιών χρυσά κεντήματα, μα τα πιο συνηθισμένα δράκοντες και γοργόνες. 

Στολίδια
Την όλη τους φορεσιά συμπλήρωναν και τα στολίδια τους, τα τσαπράζια ήτουσλούκια, όπως τα έλεγαν. Πρώτο ήταν το κουτσέκι. Στόλισμα ασημωμένο που στις τέσσερες πλευρές του κρεμόνταν σειρά από ψιλές αλυσίδες και κάλυπτε ολόκληρο το στήθος. Στηρίζονταν με θηλιές στις τέσσερες άκρες του στήθους, με τρίγωνα θηλικωτήρια που είχαν ζωγραφισμένο πάνω τους με σαββάτι (μαύρο σμάλτο) συνήθως το δικέφαλο αητό και στη μέση το κουτσέκι σε μεγάλη πλάκα είχε τους πολεμικούς αγίους, τον Αη-Γιώργη και τον Αη-Δημήτρη.

Άρματα
Δεν μπορούσε εκείνη την εποχή να νοηθεί η φορεσιά χωρίς τα άρματα. Ήταν αναπόσπαστο μέρος. Γυμνοί και κουρελήδες πολλοί, μα χωρίς άρματα κανείς. Ασημοστόλιστα, σκαλιστά και σαββατλίδικα(από σαββάτι δηλαδή από ειδικό κράμα που αποτελείται από καθαρό άργυρο, καθαρό χαλκό, καθαρό μόλυβδο και θείο και το οποίο χρησιμοποιείται για τη διακόσμηση ασημένιων κυρίως κοσμημάτων και αντικείμενων).
. Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν πλούσιος ή φτωχός, καπετάνιος ή παληκάρι το μεράκι για τα άρματα ήταν το ίδιο. Τις περισσότερες φορές τα άρματα δεν ήταν αγορασμένα, αλλά λάφυρα αρπαγμένα από το χέρι ή το κορμί του εχθρού.

Κουμπούρες-Χαρμπί
Μέσα από το σελλάχι ξεπεταγόντανε πάντα δυο δίδυμες κουμπούρες.  Στην έξω θήκη του σελλαχιού βρίσκονταν το χαρμπί – οβελός όπως τον έλεγαν οι λογιώτατοι. Αυτό είχε πολλές χρήσεις. Όπως ήταν μεσα στη θήκη του, το χρησιμοποιούσανε βέργα για να γεμίζουν τις κουμπούρες. Όταν το ξεθηκαρώνανε γίνονταν φονικό όπλο στα χέρια 



Γιαταγάνι
Απ’ το σελλάχι ήταν έξω-έξω πιασμένο το γιαταγάνι. Μαχαίρι μισό μέτρο λάμα ή και περισσότερο, φτιαγμένο από γερό ατσάλι. Τα πιο καλά ήταν της Δαμασκού γνωστά με το όνομα δαμασκί. Ηταν τόσο γερά που τρυπούσαν λαμαρίνα και άντεχαν να κόψουν χοντρή αλυσίδα. 
Σπάθα - Πάλα
Απ’ το αριστερό μέρος του κορμιού τους, από μεταξόπλεχτη λουρίδα, κρεμόντανε η αστραφτερή και καμπυλωτή πάλα. Η λαβή της πάντα έμοιαζε με κεφάλι άγριου δράκοντα, που πολλές φορές πολύτιμα πετράδια στόλιζαν τα μάτια του. 
ΚαριοφίλιαΞακουστό ήταν το ντουφέκι του Εικοσιένα, το περίφημο καριοφίλι. Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε γύρω στα 1700 και υπήρξαν πολλές εικασίες για το όνομά του. Ο Σάθας υποστήριξε ότι πήρε το όνομά του από τον κατασκευαστή του στη Βενετία Carlo Figlio (Καρόλου Υιός). Ο Βαλαωρίτης δίνει την ποιητική εξήγηση «Ωνομάσθησαν ούτω, διότι έφερον κεχαραγμένον εν κυκλοειδή ζώνη το ομώνυμον εύοσμον φυτόν όπερ καλούμεν καρυοφίλλι». 

πρωτογενής πηγή
Τάκης Λάπας, "Φορεσιά και άρματα στην Επανάσταση του 1821", περιοδικό "Νέα Εστία"

ιστορία -για την άσκηση ιστορίας

H εργασία των αγροτών

Ξυλοκόποι από την Καραμανία, 1803. Στην περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας οι αγρότες αποτελούσαν το μεγαλύτερο κομμάτι του εργαζόμενου πληθυσμού. H εργασία τους εξαρτιόταν από το καθεστώς σύνδεσής τους με τη γη, την οποία καλλιεργούσαν. Μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα οι περισσότεροι αγρότες στις ελληνικές περιοχές ήταν "ελεύθεροι" γεωργοί. Kαλλιεργούσαν ένα μικρό κομμάτι από τη γη της κοινότητάς τους, χωρίς να έχουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα πάνω σ' αυτό. Τα έσοδα από την καλλιέργεια ήταν συνήθως ελάχιστα και δύσκολα μπορούσαν να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες των παραγωγών. Στα κοινοτικά κτήματα οι αγρότες είχαν τον έλεγχο των μεθόδων παραγωγής και επέλεγαν την καλλιέργεια που θεωρούσαν πιο προσοδοφόρα. Kαθώς η Οθωμανική κυβέρνηση δεν μπορούσε να ελέγξει το ίδιο αποτελεσματικά ολόκληρη την επικράτειά της, αρκετοί αγρότες σε ορεινές κυρίως περιοχές δεν έρχονταν παρά σε ελάχιστη επαφή με κρατικούς υπαλλήλους και ζούσαν αρκετά ελεύθερα. Eπειδή όμως ζούσαν στην ύπαιθρο, ήταν εκτεθημένοι σε πάσης φύσεως επιδρομές από ξένα ή οθωμανικά στρατεύματα ή από κλέφτες των γύρω περιοχών. Η διαφυγή στα βουνά αλλά και η εγκατάσταση σε γειτονική πόλη έδιναν κάποιες διεξόδους σε κρίσιμες στιγμές, αλλά σε κάθε περίπτωση οι οικονομικές αλλά και οι ποινικές συνέπειες της εγκατάληψης της γης ήταν αυστηρές.

Αγρότες στο δρόμο προς το χωράφι, 1824. H ημέρα του αγρότη ξεκινούσε με την ανατολή του ηλίου. ΄Eκανε το σταυρό του και ξεκινούσε για το χωράφι. Στα χωράφια δούλευαν και οι γυναίκες, συχνά μάλιστα και ως μεταφορείς των εργαλείων δουλειάς. Mόλις γινόταν η συγκομιδή παρουσιάζονταν οι επιστάτες των τιμαριούχων ή των "αόρατων"ιδιοκτητών-τσιφλικάδων (μετά τα τέλη του 17ου αιώνα) για να πάρουν τη δεκάτη και τους άλλους φόρους. H φορολογία πληρωνόταν σε είδος και σε χρήμα και ήταν αρκετά βαριά. Oι επιστάτες αποσπούσαν ένα μεγάλο κομμάτι της σοδειάς, αφήνοντας στον αγρότη το υπόλοιπο. Απ' αυτό θα έπρεπε να πληρώσει τους εργάτες και να επιβιώσει ο ίδιος με την οικογένειά του. Γι' αυτό το λόγο και οι αγρότες δημιούργησαν μηχανισμούς άμυνας για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να κρύψουν από τους επιστάτες την πραγματική τους παραγωγή και επιχειρούσαν και αυτοί με τη σειρά τους να τους ξεγελάσουν. (από Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού) Για την ελιά Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα τις ελιές τις φύτευαν σε μεγάλη σχετικά απόσταση, ώστε τα ίδια κτήματα να χρησιμοποιούνται συγχρόνως και για διάφορες άλλες καλλιέργειες, κυρίως δημητριακών. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι, επί τουρκοκρατίας ακόμα, στα εφορότερα κτήματα του κάμπου οι γεωργοί καλλιεργούσαν μορεόδενδρα (συκαμινιές), εύκολα εξηγείται ο μικρός αριθμός ελαιοδέντρων καθώς και η περιορισμένη παραγωγή λαδιού.            Τις ελιές συνήθως τις φύτευαν το φθινόπωρο ή νωρίς την άνοιξη. Εντόπιζαν λοχερές αγριελιές, τις “ξηλάκουναν” και τις μεταφύτευαν σε καλλιεργημένα χωράφια με τέτοιο τρόπο ώστε και σ’ αυτά να έχουν τον ίδιο προσανατολισμό. Τον επόμενο χρόνο τις μπόλιαζαν με φλούδα βλαστού ήμερης ελιάς που επέλεγαν οι έμπειροι ελαιοκαλλιεργητές.

Η οικονομία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στηριζόταν κυρίως στις αγροτικές καλλιέργειες (σιτάρι, κριθάρι, βαμβάκι, καπνός, λάδι, σταφίδα). Οι κτηνοτρόφοι, είτε ζούσαν μόνιμα σε ένα μέρος είτε ήταν νομάδες, πρόσφεραν μαζί με τους αγρότες πρώτες ύλες στη βιοτεχνία για την παραγωγή νημάτων και υφαντών. Η παραγωγή ικανοποιούσε κυρίως τις ανάγκες του σπιτιού. Όσα προϊόντα τους περίσσευαν, οι γεωργοί τα πουλούσαν στις τοπικές αγορές ή τα διέθεταν στο εξωτερικό, με αντάλλαγμα κυρίως βιομηχανικά εργαλεία και άλλα προϊόντα.Όμως οι γεωγραφικές ανακαλύψεις, η χρήση νέων εμπορικών δρόμων και ο τερματισμός των κατακτήσεων συνέβαλαν στην παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι έμποροι από τη Δυτική Ευρώπη δεν ήταν υποχρεωμένοι πλέον να περνούν από το έδαφος της για να πάνε στην Ινδία ή την Κίνα. Έτσι τα κρατικά της έσοδα από τους φόρους του εμπορίου σταδιακά μειώθηκαν και το νόμισμά της υποτιμήθηκε. Προοδευτικά η οικονομική δραστηριότητα πέρασε κυρίως στα χέρια των υπηκόων του Σουλτάνου και ιδιαίτερα των Ελλήνων.

αριθμητικές παραστάσεις

Αριθμητική παράσταση λέγεται μια σειρά αριθμών που συνδέονται μεταξύ τους με τα σύμβολα των πράξεων.

Παραδείγματα:

α). 45+3,2+6+0,3+90

β). 8 * 2,5 + 40

Οι πράξεις στις αριθμητικές παραστάσεις γίνονται από τα αριστερά προς τα δεξιά με την εξής σειρά: Πρώτα γίνονται οι διαιρέσεις και οι πολλαπλασιασμοί και μετά οι προσθέσεις και οι αφαιρέσεις.

Παραδείγματα:

15 : 3 * 5 + 3,5 = 5 * 5 + 3,5 = 25 + 3,5 = 28,5

Αν υπάρχουν παρενθέσεις, κάνουμε πρώτα τις πράξεις μέσα στις παρενθέσεις με την ίδια σειρά.

Παραδείγματα

α). 30 : (6 + 4) – (3 * 40 – 120)  * 8 =30:10 - 0 * 8 = 3-0 =3

β). 9 * (16 - 8) + (39 - 9) : 3 + 4 * 2 = 9 * 8 + 9:3 + 4 * 2 = 72 + 3 + 8 = 83

Η προτεραιότητα των πράξεων

Μια μικρή ιστορία

Ήταν κάποτε, στα παλιά χρόνια στις εύφορες πεδιάδες στη χώρα των αριθμών, τέσσερις μεγάλες φυλές που πολεμούσαν μεταξύ τους για αιώνες προσπαθώντας να επικρατήσει η πιο δυνατή.

Οι μάχες που έδωσαν ήταν πάρα πολλές, αλλά καμία δεν κατάφερε να επικρατήσει στις άλλες τρεις.

Οι φυλές ήταν: οι προσθέσεις, οι αφαιρέσεις, οι πολλαπλασιασμοί και οι διαιρέσεις.

Κάποτε οι πολλαπλασιασμοί σκέφτηκαν πως θα μπορούσαν να συμμαχήσουν με τις διαιρέσεις για να νικήσουν και να υποδουλώσουν τις άλλες φυλές.

Στη μεγάλη μάχη που έγινε, πολλοί αριθμοί θυσιάστηκαν πολεμώντας σαν ήρωες, ώσπου τελικά νίκησαν οι πολλαπλασιασμοί και οι διαιρέσεις το στρατό των προσθέσεων και των αφαιρέσεων. Μετά τη μάχη οι νικητές, αφού υποχρέωσαν τους αντιπάλους τους να υπογράψουν συνθήκη με την οποία αναγνωρίζονταν η προτεραιότητα των πολλαπλασιασμών και των διαιρέσεων απέναντι στις προσθέσεις και τις αφαιρέσεις, άρχισαν το γλέντι και τα πανηγύρια. Ξέχασαν όμως μέσα στη χαρά τους τους αντάρτες. Τη φυλή των παρενθέσεων που ζούσε στα βουνά και πολλές φορές τους πολεμούσε.

Ο στρατός των παρενθέσεων περίμενε την κατάλληλη ευκαιρία για να επιτεθεί. Αργά το βράδυ, ενώ όλοι γλεντούσαν, οι παρενθέσεις τους περικύκλωσαν και τους ανάγκασαν να παραδοθούν χωρίς να προλάβουν οι δύο σύμμαχοι να αντισταθούν.

Η νέα συνθήκη που υπογράφηκε δήλωνε την ανωτερότητα των παρενθέσεων απέναντι σε όλους επιτρέποντας όμως στους πολλαπλασιασμούς και τις διαιρέσεις να κρατήσουν την προτεραιότητά τους απέναντι στις προσθέσεις και τις αφαιρέσεις.

Γιώργος Τζίνος, περιοδικό "Ο μικρός Ευκλείδης", τ.5 2005 (διασκευή από τους συγγραφείς του βιβλίου των Μαθηματικών της ΣΤ΄ Δημοτικού)

εποχές -γεωγραφία

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, εκδότης του περιοδικού «Η Διάπλασις των Παίδων», στις 17 Δεκεμβρίου 1922 έγραφε:

Οι εποχές  

«Η Γη μας έχει κάποιο ελάττωμα εκ γενετής: ο άξονάς της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της τροχιάς της ολόγυρα στον Ήλιο. Θα την είδατε πολλές φορές… στο βιβλίο σας, πώς γυρίζει, πώς διαγράφει αυτή τη μεγάλη έλλειψη: τρέχει γυρτή, με την μπάντα που λένε, κι όχι όρθια, ίσια. Αυτό είναι το ελάττωμά της. Και ξέρετε τ´ αποτελέσματά του; Οι τέσσερις εποχές του χρόνου… Εξαιτίας της πότε έχουμε ημέρες μεγάλες και πότε μικρές, πότε ήλιο πολύ, φλογερό και πότε λίγο, χλιαρό, ανεπαίσθητο, πότε χιόνια και πότε ζέστες ανυπόφορες, πότε άνοιξη και πότε φθινόπωρο, πότε χειμώνα και πότε καλοκαίρι!» 

O νοητός άξονας της Γης είναι πλάγιος προς το επίπεδο της ελλειπτικής τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Στην κλίση του αυτή οφείλονται οι εποχές του έτους. Κατά την περιφορά της Γης άλλοτε είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το βόρειο και άλλοτε το νότιο ημισφαίριό της. Όταν είναι στραμμένο προς τον Ήλιο το βόρειο ημισφαίριο, οι ηλιακές ακτίνες πέφτουν κάθετα προς αυτό και το θερμαίνουν περισσότερο, ενώ στο νότιο ημισφαίριο πέφτουν πλάγια και το θερμαίνουν λιγότερο. Στην περίπτωση αυτή το βόρειο ημισφαίριο έχει καλοκαίρι και το νότιο ημισφαίριο έχει χειμώνα. 

Παρατηρήστε στην εικόνα 5.2β την πρόσπτωση των ηλιακών ακτίνων στην επιφάνεια της Γης και βρείτε την εποχή που επικρατεί στις περιοχές Α, Β και Γ. 

Ο Άγιος Βασίλης στη χώρα μας έρχεται την Πρωτοχρονιά με τα κρύα και τα χιόνια. Ας βρούμε μια άλλη χώρα του πλανήτη μας όπου τα παιδιά περιμένουν τον Άγιο Βασίλη στις παραλίες μέσα στο κατακαλόκαιρο του Ιανουαρίου!

Aν θέλεις, διάβασε κι αυτό... 

ενέργεια -Φυσική

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C102/362/2434,9315/extras/Activities/KEF3_2_3_ACT_distillation/distillation_box.html

περίοδος Αναγέννησης

(από το 8ο Δ.Σ.Νάουσας)

γεωγραφία

Κάθε παράλληλος κύκλος ενώνει εκείνους τους τόπους της Γης, οι οποίοι απέχουν ίση απόσταση από τον Ισημερινό. Οι τόποι αυτοί έχουν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος. Οι παράλληλοι που βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο δείχνουν βόρειο γεωγραφικό πλάτος, ενώ οι παράλληλοι που βρίσκονται στο νότιο ημισφαίριο δείχνουν νότιο γεωγραφικό πλάτος. Ο μεγαλύτερος παράλληλος είναι ο Ισημερινός. Το μήκος των άλλων παραλλήλων μειώνεται, όσο απομακρυνόμαστε από τον Ισημερινό προς τους πόλους. Το γεωγραφικό πλάτος μετρείται σε μοίρες από 0º έως 90º βόρεια και από 0º έως 90º νότια. Ο Ισημερινός έχει γεωγραφικό πλάτος μηδέν μοίρες. 

Οι μεσημβρινοί δείχνουν την απόσταση ενός τόπου δυτικά ή ανατολικά από τον Πρώτο Μεσημβρινό. Η απόσταση αυτή λέγεται γεωγραφικό μήκος και μετρείται επίσης σε μοίρες από 0º έως 180º δυτικά και από 0º έως 180º ανατολικά.

Ο Πρώτος Μεσημβρινός έχει γεωγραφικό μήκος 0º μοίρες.

Η Καμπέρα, μεγάλη πόλη της Αυστραλίας, έχει 150º ανατολικό γεωγραφικό μήκος. Ας τη βρούμε στον παγκόσμιο χάρτη. Ας βρούμε μια άλλη περιοχή της Γης που να έχει 150º δυτικό γεωγραφικό μήκος.

Παρατηρώντας το διπλανό χάρτη βλέπουμε ένα πλήθος γραμμών παράλληλων και κάθετων προς τον Ισημερινό. Είναι οι παράλληλοι και οι μεσημβρινοί που μάθαμε. Οι γραμμές αυτές σχηματίζουν ένα δίκτυο, που λέγεται δίκτυο συντεταγμένων. 

Oμαδική δραστηριότητα (προαιρετική) 

Καθένας από εμάς ας γίνει για λίγο κάτοικος μιας διαφορετικής χώρας πάνω στη Γη που μιλά μόνο τη γλώσσα του. Αφού επιλέξει μία πόλη της χώρας αυτής, γράφει στους άλλους τη θέση της πόλης του.

Ραφαήλ

O Ραφαήλ ή Ραφαέλο Σάντσιο (ιταλ. Raffaello Sanzio, 28 Μαρτίου ή 6 Απριλίου 1483 - 6 Απριλίου 1520) ήταν Ιταλός ζωγράφος καιαρχιτέκτονας της ύστερης Αναγέννησης. Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους καλλιτέχνες της εποχής του, του οποίου η φήμη και η αξία υπήρξαν ανάλογες με εκείνες του Μιχαήλ Άγγελου και του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Γεννήθηκε στο Ουρμπίνο και μαθήτευσε αρχικά στο πλευρό του πατέρα του, Τζιοβάνι Σάντι, και αργότερα εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του Περουτζίνο. Παράλληλα, ήρθε νωρίς σε επαφή με κύκλους μορφωμένων ουμανιστών.

Σχολή των Αθηνών

1: Ζήνων ο Κιτιεύς 2: Επίκουρος 3: (Φεδερίκος II, Δούκας της Μάντοβα;) 4: Αναξίμανδρος ή Εμπεδοκλής; 5: Αβερρόης 6: Πυθαγόρας 7: Αλκιβιάδης ή ο Αλέξανδρος ο Μέγας; 8: Αντισθένης ή ο Ξενοφών; 9: Υπατία 10: Αισχίνης ή ο Ξενοφών; 11: Παρμενίδης; 12: Σωκράτης 13: Ηράκλειτος 14: Πλάτων 15: Αριστοτέλης 16: Διογένης της Σινώπης 17: Πλωτίνος18: Ευκλείδης ή ο Αρχιμήδης 19: Ζωροάστρης 20: Κλαύδιος Πτολεμαίος; R: Απελλής 21: Πρωτογένης

Το έργο περιλαμβάνει ρωμαϊκά στοιχεία, αλλά συνάμα έχει ένα γενικό ημικυκλικό καθορισμό, έχοντας τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στο κέντρο, με όλα τα άλλα να περιφέρονται γύρω από αυτούς. Γνωρίζουμε τελεσίδικα πώς στο κέντρο της τοιχογραφίας παριστάνεται ο Πλάτωνας στα αριστερά να δείχνει με το χέρι του προς τον ουρανό και ο Αριστοτέλης διαφωνώντας με το δεξί του χέρι να δείχνει προς την γη . Ο Πλάτων κρατάει το έργο του "Τίμαιος" ενώ ο Αριστοτέλης κρατάει το δικό του έργο "Ηθικά Νικομάχεια". Από εκεί και πέρα​​, διάφοροι μελετητές εκφράζουν διαφορετικές απόψεις ως προς το ποιοι είναι οι εικονιζόμενοι.

φυσικοί και δεκαδικοί αριθμοί

Δεκαδικοί αριθμοί


( η φωτογραφία είναι από το 8ο Δ.Σ.Νάουσας)

http://www.oup.com.au/__data/assets/file/0019/154045/Numberline.swf


http://www.ictgames.com/sharkNumbers/sharkNumbers_v5.html



Φυσικοί αριθμοί

Τοποθέτησε ένα "x" στην αντίστοιχη θέση		ΣΩΣΤΟ	ΛΑΘΟΣ
(α)	Ένας πενταψήφιος αριθμός έχει 6 ψηφία και με πρώτο ψηφίο το 0
(β)	Στον αριθμό 5780901 το μηδέν δηλώνει απουσία δεκάδων και χιλιάδων
(γ)	Δέκα χιλιάδες είναι μία δεκάδα χιλιάδα
(δ)	Σε μια πενταήμερη εκδρομή θα γίνουν πέντε διανυχτερεύσεις
(ε)	Από τον αριθμό 32 ως τον αριθμό 122 υπάρχουν 90 αριθμοί
(στ)	Σε οκτώ ημέρες από σήμερα, που είναι Πέμπτη,θα είναι Παρασκευή
(ζ)	Από την 12η σελίδα του βιβλίου μέχρι και την 35η είναι 24 σελίδες
(η)	Δεν υπάρχει φυσικός αριθμός μεταξύ των αριθμών 2 και 3
Οι επόμενες τέσσερις ερωτήσεις αναφέρονται στο σχήμα
(θ)	Στο σημείο Κ αντιστοιχεί ο αριθμός 37
(ι)	Στο σημείο Λ αντιστοιχεί ο αριθμός 1050
(ια)	Στο σημείο Μ αντιστοιχεί ο αριθμός 1200
(ιβ)	Στο σημείο Ν αντιστοιχεί ο αριθμός 1875