Η πείνα στην Κατοχή.
Από τον τύπο της εποχής ..

http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1999/04/25041999.pdf

Ο Χίτλερ βλέποντας τις διαδοχικές ήττες του ιταλικού στρατού αποφασίζει να επέμβει.  

 Στέλνονται γερμανικές μηχανοκίνητες μεραρχίες στη Βουλγαρία, ενώ παράλληλα απευθύνεται τηλεσίγραφο στη Γιουγκοσλαβία να παραχωρήσει το έδαφός της για να περάσει ο γερμανικός στρατός στην Ελλάδα. Η γιουγκοσλαβική άρνηση όμως δεν συνοδεύεται και από αντίστοιχη αντίδραση. Οι Γερμανοί τσακίζουν μέσα σε έξι μόνον ημέρες την αντίσταση των Γιουγκοσλάβων και στις 6 Απριλίου του 1941 οι γερμανικές μηχανοκίνητες μεραρχίες εισβάλλουν στο έδαφος της Ελλάδας ταυτόχρονα από τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία.Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού στρατού βρίσκεται βαθιά μέσα στην Αλβανία και δεν μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του νέου εισβολέα. Οι λίγες ελληνικές μονάδες που βρίσκονταν στη Μακεδονία μαζί με βρετανικές δυνάμεις δεν μπορούν να ανακόψουν την προέλαση των χιτλερικών στρατευμάτων. 

Η κυβέρνηση και ο βασιλιάς εγκαταλείπουν τη χώρα, ενώ η στρατιωτική ηγεσία συνθηκολογεί στις 24 Απριλίου και ακολουθεί η πιο δύσκολη περίοδος για την Ελλάδα. Η Κατοχή...

Η Ελλάδα χωρίζεται σε τρία μέρη, τη μοιράζονται Ιταλοί, Γερμανοί και Βούλγαροι

 

Ξημερώνοντας η 27η Απριλίου 1941...

Οι κατακτητές έπρεπε να φροντίσουν άμεσα για τη συντήρησή τους και φυσικά άρχισαν αμέσως να ξοδεύουν τους ελληνικούς πόρους. Τα τελωνεία και οι αποθήκες τέθηκαν υπό τον έλεγχό τους, τα αποθέματα των εμπόρων και των βιομηχανιών είτε κατακρατήθηκαν είτε στέλλονταν στο εξής κατά διαστήματα στη Γερμανία και την Ιταλία, ενώ ο ελληνικός λαός εγκαταλείφθηκε στην τύχη του: η πείνα θα τον έκανε να υποκύψει πιο εύκολα. 

Κάτω από αυτές τις συνθήκες η έλλειψη τροφίμων, η αισχροκέρδεια και η μαύρη αγορά έκαναν την εμφάνισή τους ήδη τον Ιούνιο του 1941.

Η τιμή του ψωμιού (κατά οκά) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της ιλιγγιώδους αύξησης των τιμών: τον Απρίλιο του 1941 κόστιζε 10 δραχμές, τον Ιανουάριο του 1942 κόστιζε 230, τον Ιούλιο του 1943 2.600 δραχμές και το Σεπτέμβριο του 1944 έφτασε τα 153.000.000 δραχμές! Οι μισθοί αυξάνονταν βέβαια αλλά δεν προλάβαιναν τον πληθωρισμό. Λόγω του πολέμου η παραγωγή μειώθηκε σχεδόν στο μισό, ενώ ήταν αδύνατες πια οι εισαγωγές προϊόντων, κυρίως λόγω των απαγορεύσεων των Βρετανών που επικαλούνταν στρατιωτικούς λόγους. 

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν να ξεσπάσει ο φοβερός λιμός του χειμώνα του 1941, που έμεινε χαραγμένος όχι μόνο στη μνήμη όσων τον έζησαν αλλά και στη συλλογική μνήμη του έθνους μέσω των αφηγήσεων και των αναμνήσεων τους και επίσης λόγω των συνεπειών του εμφανών και στις επόμενες γενιές.

Η πείνα έπληξε, κυρίως το χειμώνα του 41-42, τα φτωχά και μεσαία στρώματα του πληθυσμού στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις και νησιά του Αιγαίου.

Σε 260.000 ανέρχονται οι νεκροί από την πείνα κατά το διάστημα της Κατοχής κυρίως μικροί και αδύναμοι.

Παρατηρώ και σχολιάζω τις παρακάτω εικόνες

Όσο διαρκούσε ο λιμός, ανατριχιαστικές εικόνες άρχισαν να γίνονται κομμάτι της καθημερινότητας: άνθρωποι εξαϋλωμένοι από την ασιτία έπεφταν στους δρόμους και. μεταφέρονταν άψυχοι για ταφή με τα κάρα που παλιότερα χρησιμοποιούνταν για την καθαριότητα, παιδιά αγνώριστα, σκελετωμένα και κάτισχνα καταδικασμένα σε αργό θάνατο από την ασιτία, άνθρωποι που έψαχναν απεγνωσμένοι στα σκουπίδια ή σχημάτιζαν ουρές έξω από τους καταυλισμούς των κατακτητών ζητιανεύοντας μερικά ψίχουλα. 

Κάποτε οι πιο ριψοκίνδυνοι από τους πεινασμένους αποφάσιζαν να κλέψουν, πολλοί από αυτούς όμως έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες των Γερμανών που τους έβαζαν στο στόχαστρο, καθώς τους έβλεπαν να τρέχουν κρατώντας σφιχτά λίγες "κλεμμένες" προμήθειες.

Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε μόνο όταν οι Βρετανοί αντιμέτωποι με τη λιμοκτονία ενός ολόκληρου λαού επέτρεψαν τελικά κάποιες εισαγωγές τροφίμων. Σε κείνες τις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές η διεθνής κοινότητα πρόσφερε στον ελληνικό λαό πολύτιμη βοήθεια.

Ήδη από το καλοκαίρι του 1942 ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός άρχισε μέσω Σουηδών αντιπροσώπων του τη διανομή τροφίμων στην Ελλάδα. Χάρη στις ενέργειές του άρχισε αποστολή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης που έσωσε από το θάνατο χιλιάδες Έλληνες.

Παράλληλα το Εθνικό Απελευθερωτικό μέτωπο (ΕΑΜ) που είχε αρχίσει ήδη να αναπτύσσει την πολύπλευρη δράση του συνέβαλε στην προστασία της παραγωγής στην ύπαιθρο από τις κάθε λογής αρπαγές και στην οργάνωση συσσιτίων στην Αθήνα και άλλες πόλεις με τη συνεργασία των πιο δραστήριων μελών διαφόρων επαγγελματικών οργανώσεων και συλλόγων. 

«Στα μέσα του χειμώνα 1941-1942 στην Αθήνα όπως και στον Πειραιά και στις μεγάλες πόλεις της χώρας, μεγάλες ουρές σχηματίζονταν μπροστά στα Δημαρχεία, τα σχολεία, τις διοικητικές υπηρεσίες, τις τράπεζες κι άλλα ιδρύματα. Χιλιάδες και χιλιάδες πολίτες περίμεναν υπομονετικά, μ΄ ένα άδειο κουτί κονσέρβας στο χέρι, τη διανομή του συσσιτίου...που δεν ήταν, το συχνότερο, παρά μια σούπα από βραστά ξεροφάσολα με λίγο λάδι από πάνω.

Ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων της πείνας δεν μπορεί να εξακριβωθεί.. Υπολογίζεται ότι χάθηκαν τότε στα μεγάλα αστικά κέντρα περίπου 300.000 ψυχές. Αν συνυπολογίσουμε τους πεσόντες στον ελληνοϊταλικό και ελληνογερμανικό πόλεμο (13.325 άνδρες του πεζικού, 201 του Πολεμικού Ναυτικού, 67 της Πολεμικής Αεροπορίας, 1.290 αγνοούμενοι), τους τραυματίες (62.633), πολλοί από τους οποίους δεν επιβίωσαν τελικά, όσους στάλθηκαν αιχμάλωτοι στη Γερμανία και την Ιταλία (2.465), τα θύματα των βομβαρδισμών, τους εκτελεσθέντες και τους πεσόντες της εθνικής αντίστασης (49.188 Έλληνες εκτελέστηκαν σύμφωνα με στοιχεία της «Εθνικής Αλληλεγγύης» του ΕΑΜ), μπορούμε να καταλάβουμε γιατί όταν τελείωσε πόλεμος ο πληθυσμός της χώρας ήταν μόλις 6.805.000 άνθρωποι. Το 1940 ήταν 7.335.000 και με βάσει αυτό το νούμερο το 1944 θα έπρεπε να είχε φτάσει τους 7.745.000 ανθρώπους.

Πρόσεξε τις παρακάτω τρεις εικόνες. Παρουσιάζουν τη διατροφή της μέσης εργατικής οικογένειας στην Αθήνα το 1939, 1941-42 και 1943. Τι παρατηρείς;